رنگ رایت گیمسا از جمله رنگ¬های هماتولوژی محسوب می¬شوند که برای تشخیص بیماری¬ها و ساختارهای درون سلولی از طریق ساختارهای اسیدی و بازی خود، به ساختارهای متناظر وصل و سبب رنگ شدن آنها می¬شود. دقت این رنگ¬ها تا حد زیادی به دقت و تجربه¬ی اپراتور وابسته است و عوامل محدود کننده¬ی زیادی نیز در دقت و وضوح آن تأثیرگذار هستند.
رنگ رایت گیمسا – محتویات رنگ رایت گیمسا – چگونگی عملکرد رنگ رایت گیمسا – ترکیب رنگهای آزور B و ائوزین Y – تمایز بین هسته و سیتوپلاسم – محلول رایت گیمسا
به طور کلی به رنگ رایت گیمسا، رنگهای رومانوفسکی (Romanowsky) نیز میگویند که متشکل از رنگهای اسیدی و بازی به منظور رنگ آمیزی ساختارهای درون سلول به رنگهای مختلف و تشخیص آنها از یکدیگر میباشد. این رنگ در ساختار خود حاوی رنگهای اسیدی ائوزین Y و، آزور B و متیلن بلو یا آبی متیلن، رنگ بازی میباشند. اما رنگ رایت در ساختار خود علاوه بر رنگهای فوق، متانول نیز دارد که نقش آن فیکس کنندگی است.
رنگ رایت گیمسا که امروزه در آزمایشگاههای تشخیص طبی کاربرد گستردهای دارد که به طور خلاصه چگونگی عملکرد این رنگ بدین نحو است که از طریق ساختار اسیدی خود به اجزای بازی سلولها مانند سیتوپلاسم، گرانولها و غیره متصل میشود و آنها را به رنگ قرمز در میآورد و بخش بازی این رنگ نیز به ساختارهای اسیدی سلول مانند هسته متصل و آن را به رنگ بنفش در میآورد.
دقت تشخیص این رنگ به اندازهی کافی بالا هست تا بتوانید به مطالعهی انگلهایی مانند لیشمانیا نیز بپردازید اما در صورت استفاده از نسبتهای نادرست، یا شستن ناکافی و غیره دقت آن به شدت پایین میآید و نخواهید توانست رنگ آمیزی خوبی داشته باشید. در هر صورت با اینکه دقت کافی دارد اما وضوح خوبی نمیتوان از آن انتظار داشت.
روش انجام
قبل از اینکه از محلول رایت گیمسا ابتدا باید گسترش خونی را تهیه کرد و اجازه دهیم نمونه بر روی لامل تمیز و استریل خشک شود سپس برای اینکه سلول فیکس شود و هیچ تغییری نکند به مدت ۵ دقیقه در متانول قرار میدهیم (رنگ رایت، متانول در ساختار خود دارد و به این مرحله نیازی نیست). بافر فسفات را تهیه کرده و با تناسب صحیح آن را با این رنگ ترکیب کرده و گسترش خونی را تا حداکثر ۴ دقیقه داخل آن به حالت غوطه ور میگذاریم.
سپس لامل حاوی نمونهی خونی را با بافر فسفات تا ۳ بار شستشو میدهیم و اجازه میدهیم کاملا خشک شود. اکنون آمادهی بررسی توسط میکروسکوپ میباشد.
محدودیت روش انجام
از جمله محدودیتهای روش انجام رنگ رایت گیمسا این است که در صورت تهیهی گسترش ضخیم یا افزایش بیش از حد زمان رنگ آمیزی و یا شستن کم یا خیلی زیاد، اسیدی بودن بیش از حد بافر و غیره محدودیت عملکرد و کاربردی ایجاد میکند. به همین دلیل در روش انجام محدودیتهای خاصی وجود دارد که روش انجام آن را مشکل ساز میکند.
نحوهی تمایزی که بین هسته و سیتوپلاسم توسط رنگ رایت گیمسا انجام میشود در واقع نحوهی عملکرد آن را توضیح میدهد. ساختارهای اسیدی سلول مانند هسته و هر جایی که در آن DNA و یا RNA قرار داشته باشد مانند پروتئینهای هستهی سلول و ریبوزوم با رنگ بازی متیلن بلو رنگ میگیرند و به همین دلیل به آنها ساختارهای بازوفیل گویند. و قسمت بازی سلول مانند سیتوپلاسم نیز با رنگ اسیدی ائوزین Y و آزور B رنگ میشوند و بنابراین به این ساختارها اسیدوفیل گویند. ساختارهای بازی به رنگ قرمز و ساختارهای اسیدی بنفش رنگ میشوند و اینگونه میتوان بین هسته و سیتوپلاسم تمایز قائل شد.
رنگ رایت گیمسا دارای ترکیبات زیر به عنوان محتوای تشکیل دهنده میباشد. نکتهی مهم این است که مقدار هر یک بر حسب میلی لیتر و یا گرم نوشته نشده است چرا که میزان رقّت و نسبتها بسته به نوع نمونه به صورت تجربی بدست میآیند:
امروزه از رنگهای آزور B یا تری متیل تیونین به عنوان رنگ بازی استفاده میکنند و از ائوزین Y به عنوان رنگ اسیدی استفاده میشود. از این رنگها به ترتیب برای افتراق ساختارهای درون سلولی هسته و سیتوپلاسم از طریق ایجاد رنگهای متفاوت بهره میگیرند. ترکیب این رنگها را به جز رنگ رایت گیمسا، در رنگهای جنر – گیمسا، می گرانوالد – گیمسا، لیشمن و غیره نیز بکار میبرند.
همانطور که مشاهده کردید رنگ رایت گیمسا از جمله رنگهای مورد استفاده در هماتولوژی است که برای رنگ کردن ساختارهای درون سلولی و تشخیصهای بالینی استفاده میگردد که دقت آن منوط به انجام دقیق این روش و میزان محدودیتها میباشد.
منابع:
شرکت اوج آزما پلاست با ارائه انواع محلول رنگ رایت گیمسا و محلول رایت گیمسا از کمپانی های معتبراز قبیل بهارافشان، ارج، درمان کاو ،فن آوری روز آزمون آماده خدمت رسانی به شما آزمایشگاهیان عزیز می باشد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و خرید با ما تماس بگیرید (اینجا کلیک کنید).