هیپوکلریت سدیم (NaOCl) ترکیبی است که می تواند در مقیاس بزرگ برای تصفیه سطوح، سفید کنندگی، از بین بردن بو و ضد عفونی کننده آب استفاده شود. این ترکیب محلولی شفاف با رنگ سبز متمایل به زرد با بوی خاص است. با حل شدن هیپوکلریت سدیم در آب، ترکیبات ضدعفونی کننده و اکسید کننده آن فعال می شود.قرار گرفتن در معرض هیپوکلریت سدیم می تواند برای افراد مشکلاتی را ایجاد کند.
آب ژاول صنعتی | هیپوکلریت سدیم | خرید آب ژاول صنعتی | فروش آب ژاول صنعتی | قیمت آب ژاول صنعتی
هیپوکلریت سدیم (NaOCl) ترکیبی است که می تواند در مقیاس بزرگ برای تصفیه سطوح، سفید کنندگی، از بین بردن بو و ضد عفونی کننده آب استفاده شود. این ترکیب محلولی شفاف با رنگ سبز متمایل به زرد با بوی خاص است.
با حل شدن این ترکیب در آب، ترکیبات ضدعفونی کننده و اکسید کننده آن فعال می شود.قرار گرفتن در معرض این ترکیب می تواند برای افراد مشکلاتی را ایجاد کند.
تولید این ترکیب سابقه طولانی دارد. در حدود سال ۱۷۸۵، Berthollet مواد سفیدکننده مایع را بر اساس این ترکیب تولید کرد. شرکت جاول این محصول را معرفی کرد و آنرا “لیکور د ژاول” نامید. در ابتدا از آن برای سفید کردن پنبه استفاده می شد. به دلیل ویژگی های خاص آن به زودی به یک مجموعه محبوب تبدیل شد.
محلول شفاف و سبز متمایل به زرد با بوی مشخص است.این ترکیب دارای چگالی نسبی ۱/۱ است.
به عنوان یک ماده سفید کننده برای مصارف خانگی معمولاً حاوی ۵٪ هیپوکلریت سدیم (با pH حدود ۱۱ آن تحریک کننده است). اگر غلیظ تر باشد، حاوی غلظت ۱۰-۱۵٪ هیپوکلریت سدیم (با pH حدود ۱۳ است ، می سوزاند و خورنده است).
این ترکیب ناپایدار است. کلر با سرعت ۷۵/۰ گرم در روز از محلول تبخیر می شود. سپس این ترکیب گرم می شود.
این اتفاق همچنین هنگامی رخ می دهد که این ترکیب با اسیدها، نور خورشید ، برخی فلزات و گازهای سمی و خورنده از جمله گاز کلر در تماس باشد. این ترکیب یک اکسید کننده قوی است و با ترکیبات و کاهش دهنده های قابل اشتعال واکنش نشان می دهد.
این ویژگی ها باید هنگام حمل و نقل، ذخیره و استفاده از هیپوکلریت سدیم در نظر گرفته شود.
به دلیل وجود سود سوز آور در این ترکیب، pH آب افزایش می یابد. وقتی این ترکیب در آب حل می شود ،
دو ماده تشکیل می شود که برای اکسیداسیون و ضد عفونی شدن نقش دارند.
این ترکیبات اسید هیپوکلروز (HOCl) و یون هیپوکلریت (OCl-) هستند.
pH آب میزان تشکیل اسید هیپوکلروز را مشخص می کند. در حالی که از هیپوکلریت سدیم استفاده می شود،
از اسید هیدروکلریک (HCl) برای پایین آوردن pH استفاده می شود. اسید سولفوریک (H2SO4) می تواند به عنوان جایگزینی برای اسید استیک استفاده شود.
در هنگام استفاده از اسید سولفوریک گازهای مضر کمتری تولید می شود.(اسید سولفوریک یک اسید قوی است که به شدت با بازها واکنش نشان می دهد و بسیار خورنده است).
Cl2 + 2NaOH + → NaOCl + NaCl + H2O
هیچ مقدار آستانه ای برای قرار گرفتن در معرض هیپوکلریت سدیم وجود ندارد. افراد با استنشاق آئروسل ها در معرض هیپوکلریت سدیم قرار می گیرند. این حالت باعث سرفه و گلو درد می شود.
بلع هیپوکلریت سدیم، اثرات درد معده، احساس سوزش، سرفه، اسهال، گلودرد و استفراغ راه به همراه دارد.
هیپوکلریت سدیم روی پوست یا چشم باعث قرمزی و درد می شود. پس از قرار گرفتن در معرض طولانی مدت، پوست می تواند حساس شود.
هیپوکلریت سدیم برای ارگانیسم های آب سمی است. هنگام تماس با نمک های آمونیوم بسیار جهش زا و سمی است.
Structure | |
Chemical Safety | |
NaClO or NaOCl or ClNaO | Molecular Formula |
۷۴.۴۴ g/mol | Molecular Weight |
آب ژاول در مقیاس بزرگ استفاده می شود. به عنوان مثال در کشاورزی، صنایع شیمیایی، صنایع رنگ و آهک، صنایع غذایی، صنایع شیشه ای، صنایع کاغذی، صنایع دارویی، صنایع مصنوعی و صنایع دفع زبالهکار برد دارد.
در صنعت نساجی از هیپوکلریت سدیم برای سفید کردن منسوجات استفاده می شود.
بعضی اوقات به فاضلاب صنعتی اضافه می شود.این کار برای کاهش بو انجام می شود.
هیپوکلریت گاز هیدروژن گوگرد (SH) و آمونیاک (NH3) را خنثی می کند.
همچنین برای سم زدایی حمام سیانور در صنایع فلزی نیز استفاده می شود.
از هیپوکلریت می توان برای جلوگیری از رشد جلبک و صدف در برجهای خنک کننده استفاده کرد.
در تصفیه آب از هیپوکلریت برای ضد عفونی کردن آب استفاده می شود.
در خانوارها، اغلب از هیپوکلریت برای تصفیه و ضد عفونی خانه استفاده می شود
از این ماده به عنوان ماده اکسید کننده برای محصولات ارگانیک استفاده می شود.
در صنعت پتروشیمی، از پتاسیم هیپوکلریت سدیم در پالایش محصولات نفتی استفاده می شود.
در فرآوری مواد غذایی از هیپوکلریت سدیم برای ضدعفونی کردن تجهیزات آماده سازی مواد غذایی، در فرآوری میوه و سبزیجات، تولید قارچ ، گوشت گاو و طیور ، تولید شربت افرا و فرآوری ماهی استفاده می شود.
غلظت این ترکیب که در استخرها یافت می شود، به طور کلی برای افراد مضر نیست.
هنگامی که بیش از حد کلر در آب وجود دارد، بافت های بدن را می سوزاند و این حالت باعث آسیب
به دستگاه تنفسی، معده و روده، چشم و پوست می شود.
هنگامی که از هیپوکلریت سدیم در استخرها استفاده می شود،آب بوی کلر معمولی می گیرد.
(هنگامی که مقدار زیادی اوره (مخلوطی از ادرار و عرق) وجود داشته باشد، اسید هیپوکلروز و اوره به فرم کلرامین واکنش می دهند.
این کلرامین ها غشاهای مخاطی را تحریک می کنند و به اصطلاح بوی کلر ایجاد می کنند.
در اکثر استخرهای شنا، از این مشکلات با تصفیه آب و تهویه هوا جلوگیری می شود.
آب ژاول صنعتی به عنوان ضد عفونی کننده مزایای زیر را دارد:
حمل و نقل و ذخیره سازی هیپوکلریت سدیم بی خطر است.
آب ژاول صنعتی به اندازه گاز کلر برای ضد عفونی مؤثر است.
هیپوکلریت سدیم یک ماده خطرناک و خورنده است. در حین کار با هیپوکلریت سدیم،
برای محافظت از کارگران و محیط زیست باید اقدامات ایمنی انجام شود. هیپوکلریت سدیم نباید با هوا در تماس باشد،
زیرا این امر باعث تجزیه آن می شود.
https://www.powellfab.com/technical_information/sodium_hypochlorite/what_is.aspx
https://www.lenntech.com/processes/disinfection/chemical/disinfectants-sodium-hypochlorite.htm
https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Sodium-hypochlorite#section=Structures