در این مقاله به بررسی رنگ هماتوکسیلین و ترکیب آن با ائوزین می¬پردازیم که در رنگ آمیزی آزمایشات تشخیصی بالینی به ترتیب به عنوان رنگ بازی و اسیدی عمل می¬کنند و به ترتیب در اثر ترکیب با قسمت¬های اسیدوفیل و بازوفیل ترکیبات رنگی آبی و قرمز ایجاد می¬کنند. در ادامه بیشتر با این تکنیک رنگ آمیزی آشنا خواهیم شد.
کیت هماتوکسیلین – منبع رنگ هماتوکسیلین – رنگ آمیزی بافت با هماتوکسیلین – رنگ افتراقی (هماتوکسیلین) – رنگ سیتوپلاسم و هسته
این رنگ همانند سایر رنگهای بخش پاتولوژی و هماتولوژی برای رنگ آمیزی اجزای داخل سلولی و اهداف تشخیصی بالینی استفاده میگردد. این رنگ همراه با ائوزین بکار میرود که هر کدام ساختار مخصوص به خود را دارند. ساختار این رنگ به گونهای است که به تنهایی نمیتواند به عنوان رنگ عمل کن بلکه باید با ترکیبی به عنوان تثبیت کننده مانند کاتیون آلومینیوم ترکیب شود تا به عنوان ترکیبی بازی به ساختارهای اسیدی مانند هسته وصل شود و آنها را به رنگ آبی درآورد.
در ساختار این رنگ نیز؛ پودر هماتوکسیلین، الکل اتیلیک مطلق، آلوم آلومینیوم، آب مقطر و اسید مرکوریک قرار دارد.
رنگ ائوزین نیز همانطور که آشنایی دارید به عنوان رنگ اسیدی عمل کرده و به ساختارهای بازی سلول مانند سیتوپلاسم وصل شده و آنها را به رنگ قرمز درمیآورد. این رنگ نیز شامل آب مقطر، پودر ائوزین و تیمول است.
تجربیات آزمایشگاهی نشان میدهد که دقت تشخیص این رنگ به اندازهای است که تنها برای آزمایشات روتین بالینی مناسب بوده و گزینهی مناسبی برای تشخیصهای پزشکی بسیار حساس نمیباشد. همچنین برخی از اجزای سلول مانند کلاژن، رشتههای الاستیک و غیره با این روش رنگ نمیگیرند. همچنین رنگ آمیزی بافت با هماتوکسیلین، حساس به تمیزی لام، دمای نگهداری نمونه و دقت اپراتور میباشد و بر دقت آن اثر میگذارد اما معمولا تشخیص رنگ و وضوح تصاویر با این رنگ قابل قبول است.
روش انجام
روش انجام تکنیک این رنگ بدین صورت است که ابتدا باید پارافین زدایی از نمونه بافت صورت گیرد تا رنگ آمادهی کیت هماتوکسیلین وارد آن شود. لذا درون ظرف گزیلول به مدت ۵ دقیقه ضروری است. در مرحلهی بعدی درصدهای مختلف نزولی الکل اتیلیک (۹۰، ۸۰ و ۷۰) فرو ببرید تا در طی ۳ دقیقه، آبدهی صورت گیرد. سپس لامها را با رنگ افتراقی (هماتوکسیلین) به مدت ۱۵ دقیقه ترکیب کنید و پس از اتمام زمان آن را به مدت ۳ تا ۵ دقیقه با آب مقطر شستشو دهید. رنگ اضافی را باید با اسید الکل طی ۳ ثانیه حذف شود و پس از آن دوباره با آب مقطر شستشو دهید. در این مرحله برای اینکه رنگ آمیزیهای صورت گرفته تثبیت شوند، آنها را به مدت ۳ دقیقه در محلول کربنات لیتیوم قرار میدهیم و سپس با آب مقطر شستشو میدهیم. در نهایت نیز به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه نمونه را داخل ظرف حاوی محلول ائوزین فرو میبریم و برای آبگیری در درصدهای مختلف صعودی الکل اتیلیک از ۷۰ به ۹۰ به مدت ۳ دقیقه فرو میبریم.
در مرحلهی بعدی نیز برای شفاف کردن نمونه آن را به مدت ۳ دقیقه در محلول گزیلول فرو میبریم. اکنون آمادهی مشاهده در زیر میکروسکوپ است.
هماتوکسیلین که عامل مؤثر در تشخیص بخشهای مختلف داخل سلولی از جمله رنگ سیتوپلاسم و هسته است، از مغز درخت لاگ وود یا چوب سرخ (Logwood Tree) با نام علمی Haematoxylin Campechianum میباشد که نام آن نیز از همین منطقه یا Campeche Mexico گرفته شده که درخت مذکور در آنجا رویش میکند.
همانطور که قبلا نیز بیان شد دقت این رنگ بیشتر برای آزمایشات بالینی روتین مناسب است و در برخی آزمایشات نسبت به رنگ رایت گیمسا دقت به مراتب پایینتری دارد. به عنوان مثال این رنگ در مقایسه با رنگ رایت گیمسا برای بررسی و تشخیص متاستاز منفرد سلولی به ترتیب دارای دقت ۱۶ و ۴۶% است. یا به عنوان مثال در تشخیص بیماریهای معده و هلیکوباکتر پیلوری، این رنگ دقت ۷۷% داشت در حالیکه برای رایت گیمسا ۱۰۰% بود!
پس از اینکه از دستورالعملهای موجود در بخش «روش انجام» پیروی کردید، بهتر است با مکانیسم دقیق رنگ آمیزی بافت با هماتوکسیلین نیز آشنا شوید. این رنگ به تنهایی رنگ خاصی ندارد بلکه باید با کاتیونی مانند آلومینیوم (Al۳+) ترکیب شود تا بتواند به ساختارهای اسیدی داخل سلول مانند هسته و کروماتینها و غیره متصل شود و در اثر ترکیب با آنها در زیر میکروسکوپ آبی رنگ شود.
این رنگ نیز همیشه همراه با رنگ اسیدی ائوزین میباشد که در اثر ترکیب با ساختارهای بازی سلول مانند سیتوپلاسم، در زیر میکروسکوپ قرمز رنگ دیده میشوند و از این طریق با این رنگ – ائوزین برای رنگ آمیزی داخل سلول و تستهای تشخیصی بهره میبرند.
منابع:
شرکت اوج آزما پلاست با ارائه انواع کیت هماتوکسیلین از کمپانی های معتبراز قبیل بهارافشان، ارج، درمان کاو ،فن آوری روز آزمون آماده خدمت رسانی به شما آزمایشگاهیان عزیز می باشد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و خرید با ما تماس بگیرید (اینجا کلیک کنید).