سیتومگالوویروس انسانی (Human cytomegalovirus) یکی از اعضای خانواده بزرگ هرپس یا Herpesviridae میباشد. CMV یک ویروس معمولی و شایع است که می تواند تقریباً هر کسی را آلوده کند و بعد از ورود به بدن بصورت مادام العمر به حالت خفته می ماند. در صورتی که ویروس در افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف یا نوزادان فعال شود، عوارض سنگینی ایجاد می کند. مقاله حاضر حاوی دانستنیهای عمومی در مورد این بیماری عفونی است.
علائم بیماری و تشخیص CMV – راه های انتقال CMV – روش های پیشگیری CMV – آسیب های CMV – کیت سیتومگالوویروس – تفسیر آزمایش CMV – دقت کیت CMV – سیتومگالوویروس انسانی (CMV)
سیتومگالوویروس انسانی (CMV) در افراد سالم به ندرت مشکل آفرین است، و بیشتر افراد حتی ممکن است متوجه حضور این مهمان ناخوانده در بدن خود نشوند، اما در شرایطی مانند بارداری یا ضعف سیستم ایمنی، می تواند عوارض نگران کننده ای ایجاد کند. این ویروس که به نامهای HCMV، یا ویروس هرپس انسانی ۵ (HHV-5) نیز شناخته می شود، مردان و زنان را به یکسان درگیر می کند، و در هر سن و نژادی دیده می شود. مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها (CDC) برآورد می کند که بیش از ۵۰% افراد بالغ در ایالات متحده تا سن ۴۰ سالگی به این ویروس آلوده می شوند. شیوع آلودگی به CMV با افزایش سن بالاتر میرود و به طور کلی در کشورهای در حال توسعه و در افراد با وضع اجتماعی اقتصادی پایینتر بیشتر است.
سه نوع اصلی عفونت سیتومگالوویروس انسانی (CMV) وجود دارد:
CMV اکتسابی یا اولیه ابتلا به عفونت برای بار اول است.
تکرار CMV زمانی است که بیمار از قبل آلوده شده باشد. این ویروس خفته است و به دلیل ضعف سیستم ایمنی بدن فعال می شود.
در دوران بارداری ، عفونت CMV می تواند از مادر به جنین منتقل شود. به این CMV مادرزادی گفته می شود.
افرادی که در معرض خطر بیشتری برای علائم سیتومگالوویروس انسانی (CMV) هستند عبارتند از:
بروز علائم بستگی به شرایط دارد. در اینجا علائم بیماری در گروههای مختلف عنوان شده است:
براساس گزارشات CDC، حدود ۱ در ۱۵۰ نوزاد در بدو تولد به سیتومگالوویروس انسانی (CMV) آلوده می شوند. بیشتر این نوزادان هیچ علامتی ندارند، اما حدود ۲۰ درصد از آنها به طور معمول در ۶ ماه اول زندگی دچار عوارضی می شوند (گاهی اوقات تا ماهها یا سالها پس از تولد این علائم ظاهر نمی شوند). علائم و نشانه های این نوزادان عبارتند از:
برخی از این علائم قابل درمان هستند. اما در حدود ۷۵ درصد نوزادانی که با سیتومگالوویروس انسانی (CMV) مادرزادی متولد شده اند، مغز تحت تأثیر قرار می گیرد و همین باعث بروز مشکلاتی در زندگی آینده شود که عبارتند از:
اگر سیستم ایمنی بدن فرد ضعیف شده باشد، ممکن است علائم و نشانه های جدی تری داشته باشد که روی او تأثیر می گذارد. این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
در صورت وجود علائم، این گروه علائم کمتر و خفیف تری را تجربه می کنند از جمله:
علائم معمولا بعد از دو هفته از بین می روند.
در موارد زیر معمولا پزشک دستور آزمایش می دهد:
تست CMV، یا برای اندازه گیری آنتی بادی های سیتومگالوویروس انسانی (CMV)، یعنی پروتئین های ایمنی ایجاد شده در پاسخ به ورود CMV به بدن، و یا تشخیص خود ویروس صورت می گیرد. روش های آزمایشگاهی متعددی وجود دارد که از بین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
هریک از روشهای فوق دارای مزایا و معایب خاص خود می باند. اما، نتایج مطالعات انجام شده نشان می دهد که از بین موارد ذکر شده، روش های زیر دارای ارزش تشخیصی بالاتری هستند:
آزمایش واکنش زنجیره پلیمراز (PCR)، تست جدید و سریعی است که مواد ژنتیکی موجود در ویروس (در مورد این ویروس، (DNA را در نمونه مایع (ادرار، خون، مایع آمنیوتیک، مایع مغزی نخاعی) یا بافت، شناسایی می کند که دال بر وجود ویروس سیتومگالوویروس انسانی (CMV) است.
این آزمایش به منظور سنجش آنتی بادی های CMV، یعنی پروتئین هایی که در پاسخ به حضور این ویروس، توسط بدن ترشح می شود، انجام می شود. تست آنتی بادی نشان می دهد که آیا فرد در گذشته یا حال در معرض ویروس قرار گرفته است یا خیر. آنتی بادی های IgM و IgG در پاسخ به عفونت سیتومگالوویروس انسانی (CMV) تولید می شوند، که یک یا هر دو، ممکن است در خون یافت شوند.
اندازه گیری آنتیبادیهای IgM و IgG که در بدن علیه CMV ترشح می شود، بیشتر به روش ELISA انجام میشود. وجود سطوح بالای IgG نشان دهنده تماس قبلی با ویروس میباشد ولی در صورتی که IgM بالا باشد مبین عفونت اخیر و فعالیت ویروس می باشد.
IgG چند هفته بعد از عفونت سیتومگالوویروس انسانی (CMV) اولیه تولید می شود و سطح آن در طی عفونت فعال افزایش می یابد، سپس با برطرف شدن عفونت و غیر فعال شدن ویروس، میزان آن تثبیت میشود. فردی که در معرض CMV قرار گرفته باشد، مقداری IgG را برای باقی عمر در خون خواهد داشت. از تست آنتی بادی IgG سیتومگالوویروس همراه با آزمایش IgM، برای کمک به تأیید وجود عفونت اخیر یا قبلی استفاده می شود. اگر در فردی که دارای علائم است، IgM و IgG هر دو بالا باشد، می توان احتمال داد که یا به تازگی در معرض عفونت قرار گرفته است و یا اینکه از قبل دارای عفونت نهفته بوده که هم اکنون فعال شده است. برای تایید این نتیجه، باید آزمایش IgG را ۲ تا ۳ هفته بعد تکرار کرد. چون مقدار رو به افزایش این آنتی بادی، بیشتر از مقدار بالای آن اهمیت دارد. اگر میزان IgG بار دوم ۴ برابر میزان آن در آزمایش اول باشد، نشان می دهد که عفونت فعال سیتومگالوویروس انسانی (CMV) در بدن وجود دارد. بیماری که دارای علائم است ولی سطح IgG و/یا IgM در خون او کم باشد یا قابل بازیابی نباشد، می تواند به این دلیل باشد که یا بیماری دیگری بجز سیتومگالوویروس دارد و یا پاسخ ایمنی بدن او عادی نیست. در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، ممکن است علیرغم فعال بودن بیماری، میزان IgM و IgG کمتر از حد انتظار باشد.
انواع مختلف کیت سیتومگالوویروس توسط تولیدکنندگان تهیه می شود. این کیت ها حاوی مواد و وسایل مورد نیاز آزمایش های لازم برای تشخیص CMV است. مثلا کیت های ELISA برای تشخیص آنتی ژن ها یا آنتی بادی های سرم در برابر سیتومگالوویروس انسانی (CMV)، به طور معمول شامل میکروپلیت ها، رقیق کننده ها و آنتی بادی های شناساگر هستند. اطلاعات بیشتر در مورد هر محصول، در وب سایت شرکت سازنده منعکس می شود.
دقت کیت سیتومگالوویروس در همه روش ها یکسان نیست. مثلا دقت کیت سیتومگالوویروس در روش Real-time PCR برای تشخیص عفونت در دریافت کنندگان پیوند کلیه از دقت کیت ایمونوفلورسانس غیر مستقیم بیشتر است و انتخاب دقت کیت سیتومگالوویروس بر اساس هدف مورد نظر صورت می گیرد.
مادران مبتلا به سیتومگالوویروس انسانی (CMV) باید به طور مرتب کودک خود را برای مشکلات شنوایی یا بینایی مورد ارزیابی پزشکی قرار دهند.
اگرچه، در افراد سالمی که با سیتومگالوویروس انسانی (CMV) مواجه شده اند، ویروس عمدتاً خفته است، ولی می تواند چرخه های فعال سازی و خفتگی داشته باشد. بنابراین، این افراد در حین فعال سازی می توانند ویروس را به افراد دیگر منتقل کنند. ویروس از طریق مایعات بدن از جمله خون، ادرار، بزاق، شیر مادر، اشک، مایعات منی و واژن منتقل می شود. تماس گاه به گاه، سیتومگالوویروس انسانی (CMV) را منتقل نمی کند.
انتقال از طرق زیر نیز ممکن است:
آلودگی چشم یا قسمت داخلی بینی یا دهان در تماس با مایعات بدن فرد آلوده
تماس جنسی با فرد آلوده
هنگام تولد از مادر آلوده به نوزاد (خطر انتقال از مادری که برای اولین بار با ویروس مواجه شده بیشتر است)
از شیر مادر آلوده به نوزاد
از طریق پیوند عضو یا انتقال خون
آسیب های سیتومگالوویروس انسانی (CMV) بسته به سلامت کلی و زمان آلودگی فرد متفاوت است.
به ندرت ، سیتومگالوویروس انسانی (CMV) باعث می شود فرد بالغ سالم به مونونوکلئوز مبتلا شود (در مونونوکلئوز تعداد زیادی سلول سفید خون تک هسته ای تولید می شوند و علائم آن شامل گلودرد، تورم غدد، خستگی و حالت تهوع است). سایر عوارض نادر برای بزرگسالان سالم شامل مشکلات دستگاه گوارش، کبد، مغز و سیستم عصبی است.
آسیب های عفونت سیتومگالوویروس انسانی (CMV) در این افراد می تواند شامل موارد زیر باشد:
آسیب های مربوط به نوزادان می تواند شامل موارد زیر باشد:
دانشمندان در جستجوی واکسن سیتومگالوویروس انسانی (CMV) هستند، اما هنوز هیچ درمان قطعی برای آن وجود ندارد. افراد مبتلا به CMV اکتسابی، که برای اولین بار آلوده شده اند، می توانند از مسکن های بدون نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا آسپیرین برای رفع علائم استفاده کنند و باید مایعات زیادی بنوشند. بیماران مبتلا به سیتومگالوویروس انسانی (CMV) مادرزادی یا مکرر می توانند از داروهای ضد ویروسی مانند گانسیکلوویر (ganciclovir) برای کاهش سرعت ویروس استفاده کنند. این داروها ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. در صورت آسیب دیدگی اعضا، ممکن است بستری شدن در بیمارستان ضروری باشد.
رعایت دقیق بهداشت از بهترین روش های پیشگیری CMV است. می توانید این موارد احتیاط را انجام دهید:
واکسن های تجربی برای زنان سنین باروری در حال آزمایش هستند. این واکسنها ممکن است در جلوگیری از ابتلا به سیتومگالوویروس انسانی (CMV) در مادران و نوزادان مفید باشد.
شرکت اوج آزما پلاست با ارائه کیت های مختلف آزمایشگاهی و تشخیصی از جمله کیت سیتومگالوویروس انسانی CMV و با بهره گیری از بهترین برند های آزمایشگاهی از جمله Monobind،Vircell،Pishtazteb،Biomerica آماده خدمت رسانی به شما آزمایشگاهیان عزیز می باشد.جهت کسب اطلاعات بیشتر و خرید با ما تماس بگیرید (اینجا کلیک کنید).